e-zine maart 2025

Drinkbare Schelde: een tocht van bron tot monding in april-mei

Van 21 april tot 23 mei ondernemen ecologe Li An Phoa, Waterland en verschillende organisaties een bijzondere tocht: in 31 dagen wandelen ze ruim 360 km, van de bron van de Schelde tot haar monding in de Noordzee. 

Iedereen die interesse heeft in water mag meestappen: inwoners, schoolkinderen, boeren, leraren, journalisten, politici, burgemeesters en kunstenaars – iedereen is welkom! Trage Wegen is ook van de partij. Omwille van de evidente link tussen het waterlandschap en trage wegen. Maar ook omwille van de kracht van samen onderweg zijn. 

Woon je in de buurt van de Schelde? Wandel dan een stukje mee, of kom naar een van de vele debatten en andere activiteiten tussen eind april en eind mei. 

Schrijf je in voor de Trefdag Trage Wegen op 14 juni in Geel 

Alle liefhebbers van trage wegen zijn van harte welkom op 14 juni in Geel voor de fijnste trefdag van het jaar. We worden welkom geheten door de gedreven werkgroep Trage Wegen Geel en de stad Geel. Op het programma: een inleiding door Steven Clays en Kris Peeters, Op zoek naar verborgen schatten langs trage wegen: workshop metaaldetectormobiliteitsexpert, Kempenaar én bestuurslid van Trage Wegen. 

Verder kan je kiezen uit één van onze vijf doe-sessies:

• Op zoek naar verborgen schatten langs trage wegen: workshop metaaldetector met Mario van Hobby Archeologie Limburg
• Trage-Wegen-Lijn live: een verzoekschrift, een bezwaar of andere juridische kopzorgen? Vraag en antwoord over jouw bedreigde trage wegen
• Naar een nieuw Meerjarenplan voor Trage Wegen: denk mee na over onze langetermijnstrategie
• Avontuurlijke speurtochten voor jong en oud langs trage wegen in de Totemus-app: stad Geel vertelt over hoe en wat (onder voorbehoud)
• Hoe kan je de relatie tussen een plek en de mensen die er wonen verbeteren? De mensen van het KempenKabinet komen vertellen over hun methodiek.

's Middags trakteren wij op een vegetarische lunch. En met goed gevulde buiken kunnen we dan genieten van de tragewegentocht (ca. 10km) die de werkgroep Trage Wegen Geel voor ons uitgestippeld heeft.

Van harte welkom! 

Voor een dag vol uitwisseling, workshops en een geanimeerde wandeling in 't hart van de Kempen. Alle info over het programma hier.

Lokale besturen: maak ruimte voor trage wegen in het Meerjarenplan en begroting 2026-2031

Verkeersveiligheid en mobiliteit overheersten de lokale verkiezingen. Ondertussen zijn de nieuwe bestuursploegen gestart en wordt er stevig werk gemaakt van het volgende gemeentelijke meerjarenplan en de bijhorende begroting.

Een prominente plaats voor een krachtig tragewegenbeleid in dat meerjarenplan en voldoende budgetten zijn een must om de volgende jaren het traag netwerk in je gemeente uit te bouwen. Van visievorming tot acties op het terrein: voorzie voldoende tijd en middelen om trage wegen van 2026 tot 2031 op de agenda te kunnen zetten.

Laat je inspireren door het Actieplan Beleid of Actieplan Terrein. Hier alvast een voorbeeldactie: 

Actie 2.1: Het lokaal bestuur verstevigt het traag netwerk door verbindingen te herstellen en ontbrekende schakels te realiseren

Trage wegen sluiten vaak niet (meer) op elkaar aan. Wanneer iemand een openbare weg afsluit of wanneer een verbinding in de vergetelheid geraakt is, kan de gemeente de instrumenten uit het Gemeentewegendecreet inzetten om de weg weer open te maken.

Door nieuwe links te maken tussen trage wegen, worden ze een handiger alternatief voor drukke straten. In verkavelingsprojecten liggen kansen om het traag netwerk te versterken. Het lokaal bestuur is aan zet om onderhandelingen op te starten om nieuwe paden te realiseren.

Het kan wél: een halfverharding voor een historische trage weg op de grens tussen Hove en Kontich

Midden maart was de ondergrond eindelijk droog genoeg om de trage weg tussen de Vredestraat en de Mechelsesteenweg op de grens van Kontich en Hove te heraan te leggen. Deze weg - die al sinds 1873 op de topokaarten staat - ligt op een schoolroute en wordt intensief door fietsers gebruikt. Maar de laatste jaren was de bedding van de weg in slechte staat. Daarom besliste de gemeente Kontich om de weg een nieuwe duurzame bedding te geven. Tot groot genoegen van de inwoners van de Vredewijk in Hove. Want in 2022 werden twee buslijnen in deze wijk geschrapt. Ter compensatie werd al in 2020 beloofd dat deze trage weg zou aangepakt worden. 

Duurzame halfverharding

Aandacht voor trage wegen in de meerjaren-plannen 

Vraag van de maand: Moet de gemeente altijd een administratieve procedure volgen als ze een verdwenen buurtweg wil opheffen?

We kregen deze week een prangende vraag van een medewerker van een Regionaal Landschap die in opdracht van de gemeente onderhandelt met een eigenaar over het herstel van een trage verbinding. Het gaat om een buurtweg die al meer dan 30 jaar verdwenen is. De gemeenteraad van de betreffende gemeente besliste in 2021 dat alle buurtwegen die al 30 jaar in onbruik waren voor de invoering van het gemeentewegendecreet in 2019 automatisch verjaard waren, zonder dat er een formele afschaffingsbeslissing nodig was. De medewerker van het Regionaal Landschap vroeg zich af of dat wel juist is. Haar vraag: "Heeft een afschaffing van een buurtweg/gemeenteweg, ook als die decennia geen publiek gebruik meer kent in de 30 jaar voor het invoeren van het nieuw decreet, niet altijd een formele beslissing van de gemeenteraad nodig?"

Het antwoord is klaar en duidelijk JA. 

Er zijn immers twee aspecten aan een gemeenteweg: 

(1) de rooilijnen (de ligging, de breedte): deze behoren tot het 'objectieve' of 'administratiefrechtelijke' geschil, waarvoor de burgerlijke rechtbank niet bevoegd is. Er is enkel de procedure in het Gemeentewegendecreet om deze rooilijnen op te heffen of te wijzigen.

(2) de publiekrechtelijke erfdienstbaarheid van doorgang - het 'subjectieve' of 'burgerrechtelijke' geschil, waarvoor de burgerrechtelijke rechtbank wél bevoegd is, maar waarover de gemeenteraad zich dan weer niet kan uitspreken.

Op basis van art. 12 van de Wet op de Buurtwegen kan uitsluitend de burgerlijke rechtbank (vrederechter, rechtbank van eerste aanleg) zich hierover uitspreken. Dat gebeurt pas als de partij die beweert dat een buurtweg minstens 30 jaar niet gebruikt werd vóór de invoering van het Gemeentewegendecreet op 1 september 2019 de rechtbank verzoekt om zich hierover uit te spreken.

Stem je mee voor de Wandelgemeente van het Jaar?

Welke stad of gemeente in Vlaanderen is dé wandelplek bij uitstek en wordt Wandelgemeente van het Jaar? Voor de derde keer organiseren Wandelsport Vlaanderen en partners (waaronder Trage Wegen ;) ) deze verkiezing. En ook dit jaar beslis jij mee wie de titel verdient.

Stem mee en win een wandelarrangement!

Door te stemmen maak je kans op een wandelarrangement met overnachting in de Wandelgemeente van het Jaar 2025. Dit zijn de vijf kandidaten:

• Bornem
• Diksmuide
• Kasterlee

• Sint-Niklaas
• Torhout

Route van de maand: fietsen van bron tot monding langs de Schelde

Als voorproevertje van het project Drinkbare Schelde schotelen we je deze maand een langeafstandsfietsroute voor. Van de bron in Saint-Quentin tot aan de monding in Breskens: deze recreatieve fietsroute is goed voor dik 360km fietsplezier.

Uitsmijter: belangrijke juridische overwinning aan de overkant van het Kanaal

Ook in onze buurlanden zijn er organisaties actief die zich inzetten voor trage wegen en het recht van doorgang. Een van de bekendste is The Ramblers in het Verenigd Koninkrijk.

Hooggerechtshof spreekt zich uit

Op 11 maart viel de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof over een zaak tussen The Ramblers en landeigenaar Roxlena Ltd. In het Verenigd Koninkrijk geldt de wet dat als een pad twintig jaar lang zonder onderbreking door het publiek wordt gebruikt, er een openbaar recht van doorgang ontstaat.

In deze zaak beweerde de eigenaar dat dit recht niet gold voor een aantal paden in Hayton Woods, Cumbria. De reden: tijdens de mond- en klauwzeeruitbraak in 2001

was er een korte onderbreking in het publiek gebruik. Die onderbreking kwam er omdat buurtbewoners tijdens die crisis gevraagd werd om niet meer in de regio te wandelen om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan en zo de veestapel (en de landbouweconomie) te beschermen.

The Ramblers gingen tot het Hooggerechtshof om het recht van doorgang te beschermen. Een uitspraak ten gunste van de afsluiter had zware gevolgen kunnen hebben voor andere paden die niet gebruikt werden tijdens de MKZ-crisis of in de coronaperiode. Gelukkig volgde de rechter de redenering van The Ramblers dat deze onderbreking tijdens de mond- en klauwzeercrisis niet als 'onderbroken gebruik' mag beschouwd worden. Inspirerend.